Czym są azotany i skąd biorą się w wodzie?
Azotany są solami kwasu azotowego, które wyróżniają się silnymi właściwościami utleniającymi i mogą występować naturalnie w środowisku wodnym. Oprócz naturalnego występowania składnik ten w zbyt dużych ilościach pojawiają się przede wszystkim ze względu na wpływ człowieka na środowisko.
Jednym z głównych źródeł azotanów w wodzie są nawozy sztuczne stosowane w rolnictwie. Podczas opadów deszczu azotany z nawozów mogą wsiąkać do gleby i zmywać się do wód gruntowych i powierzchniowych, co może prowadzić do zanieczyszczenia wód.
Innym źródłem azotanów w wodzie są odpady z przemysłu rolniczego i przetwórstwa spożywczego, które mogą być odprowadzane do rzek i jezior. Ponadto, obecność azotanów w wodzie może być również spowodowana odpadami z oczyszczalni ścieków, gdzie azotany mogą nie być w pełni usunięte podczas procesu oczyszczania wody.
Skutki podwyższonej zawartości azotanów w wodach
Azotany w wodzie do spożycia/wodzie mineralnej mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka, ponieważ po spożyciu mogą się przekształcić w szkodliwe związki azotu, takie jak azotyny. To właśnie azotyny są kilkukrotnie bardziej szkodliwe, ponieważ udowodniono, że mogą one wpłynąć na powstanie związków N-nitrozowych, mających działanie kancerogenne. Oznacza to zatem, że obecność wysokiego stężenia azotynów (powstających z azotanów) w organizmie może doprowadzić do powstania poważnych schorzeń układu trawiennego.
Azotany w wodzie do dializ podlegają ścisłej kontroli – każda stacja dializ powinna je badać z częstotliwością co najmniej 1x6miesięcy. Tak szczegółowa kontrola tego parametru wynika z zagrożenia jakie podwyższona zawartość tego parametru może wywołać w organizmie osoby dializowanej – najbardziej niebezpiecznym skutkiem może być choroba: methemoglobinemia.
Dopuszczalne stężenia azotanów w różnych rodzajach wód:
- Woda do spożycia – zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. 2017 poz. 2294) dopuszczalne stężenie to 50mg/l.
- Woda mineralna – zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych (Dz. U. 2011 nr 85 poz. 466) dopuszczalne stężenie to 10mg/l.
- Woda do celów farmaceutycznych (woda oczyszczona PW, woda do iniekcji WFI, woda wysokooczyszczona HPW, woda do receptury aptecznej) – zgodnie z wymaganiami monografii dla poszczególnych wód opisanymi w Farmakopei Europejskiej i Polskiej dopuszczalne stężenie to 0,2ppm (0,2µg/ml lub 0,2mg/l).
- Woda do dializ – zgodnie z wymaganiami norm ISO 13959 oraz ISO 23500-3 oraz AAMI (Standardy Association for the Advancement of Medical Instrumentation) dopuszczalne stężenie to 2,0mg/l. Zgodnie z wymaganiami Farmakopei Europejskiej i Polskiej dopuszczalne stężenie to 0,2µg/ml lub 0,2mg/l.
Metody oznaczania azotanów w wodach:
- analiza przepływowa (CFA i FIA) z detekcją spektrometryczną wg normy PN-EN ISO 13395 (metoda ilościowa);
- chromatografia jonowa z detekcją konduktometryczną (IC-CD) wg normy PN-ISO 10304 – 1 (metoda ilościowa);
- odczynnikowa/barwna wg monografii farmakopealnych (metoda jakościowo-ilościowa).
Dlaczego warto kontrolować poziom azotanów w wodzie?
- spełnienie wymagań prawnych dla wody do spożycia (rozporządzenie) oraz wody do celów farmaceutycznych (Farmakopea Europejska bądź Polska);
- ograniczanie potencjalnego ryzyka powstawania nitrozoamin;
- dbanie o jakość wyrobów farmaceutycznych, których głównym składnikiem jest woda.
GBA POLSKA posiada szerokie doświadczenie w zakresie badania azotanów w różnych rodzajach wód: od bardzo niskich stężeń w wodach do dializ i do celów farmaceutycznych, przez wodę do spożycia, aż do wody surowej czy potencjalnie zanieczyszczonej.
Posiadamy metodyki pozwalające na oznaczenie azotanów w zakresie od 0,2mg/l (0,2ppm) do 445mg/l, które są akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji.
KAŻDEGO DNIA WSPIERAMY TWÓJ BIZNES. SKORZYSTAJ Z NASZYCH DOŚWIADCZEŃ!
Masz jakiekolwiek pytania? Skontaktuj się z #GBATeam
