Nadzór nad higieną procesu produkcyjnego w zakładach wytwarzających produkty kosmetyczne, wyroby medyczne oraz produkty farmaceutyczne powinien obejmować, oprócz kontroli czystości powierzchni, stanu higieny pracowników i jakości wody produkcyjnej również kontrolę czystości powietrza.
Dlaczego warto i należy badać czystość mikrobiologiczną powietrza?
Badania stanu mikrobiologicznego powietrza uzasadnione jest co najmniej z dwóch powodów. Po pierwsze bioaerozole bakteryjne i grzybowe mogą negatywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie człowieka, powodując alergie oraz zakłócenia w funkcjonowaniu układu oddechowego, nerwowego i immunologicznego. Po drugie, stan mikrobiologiczny powietrza może wpływać na mikrobiologiczną jakość i trwałość wyrobów kosmetycznych, medycznych czy farmaceutycznych (zagrożenie dla zdrowia i życia potencjalnych użytkowników tych produktów oraz niebezpieczeństwo związane z koniecznością wycofania produktów z rynku).
Poznanie mikroflory powietrza ma istotne znaczenie do określenia warunków higienicznych panujących w zakładach przemysłowych czy magazynach oraz do określania mechanizmów potencjalnego zanieczyszczania produktów. Powietrze otaczające linię produkcyjną może stać się źródłem zanieczyszczenia produktu, a także stanowić swego rodzaju przenośnik mikroorganizmów. Zanieczyszczone powietrze stanowi zagrożenie nie tylko dla zdrowia pracowników, ale również dla czystości produktu, a także utrudnia osiąganie odpowiedniej skuteczności mycia i dezynfekcji urządzeń oraz pomieszczeń.
W zakładach przemysłowych, magazynach, pomieszczeniach produkcyjnych stopień zanieczyszczenia powietrza zależy od kilku czynników: stanu sanitarnego pomieszczeń produkcyjnych, sprzętów, kanałów; higieny osobistej personelu; rodzaju i stanu mikrobiologicznego surowców, półproduktów i produktów; umaszynowienia oraz rodzaju technologii.
Metody badań czystości mikrobiologicznej powietrza:
- metoda sedymentacyjna – polega na swobodnym osiadaniu drobnoustrojów na powierzchni zestalonego podłoża agarowego pod wpływem naturalnych sił grawitacji;
- metoda zderzeniowa – wymuszone osiadanie drobnoustrojów na powierzchni podłoża hodowlanego za pomocą aparatu, który zasysa określoną objętość powietrza (metoda najczęściej wykorzystywana do badań powietrza);
- metoda filtracyjna – przepuszczenie określonej objętości powietrza przez jałowy filtr membranowy lub płyn fizjologiczny;
- identyfikacja gatunkowa drobnoustrojów (metoda MALDI-TOF) – dodatkowe badanie, które pozwala określić z dokładnością co do gatunku drobnoustroje występujące w powietrzu.
Dlaczego warto i należy badać stężenie cząstek stałych w powietrzu?
W gałęziach przemysłu takich jak przemysł farmaceutyczny, wyrobów medycznych a także coraz częściej kosmetyczny pomieszczenia produkcyjne klasyfikuje się najczęściej ze względu na ilość zanieczyszczeń cząstkami stałymi o różnej średnicy występujących w powietrzu wewnętrznym.
Monitorowanie jakości powietrza pod kątem stężenia cząstek stałych jest jednym z kluczowych elementów Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP). Wytyczne dotyczące monitorowania stężenia cząstek stałych (tzn. sposoby badania, podział na klasy czystości) znajdują się w poniższych dokumentach:
- norma PN-EN ISO 14644-1:2016 Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane – Część 1: Klasyfikacja i czystość powietrza;
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 grudnia 2002 roku w sprawie wymagań Dobrej Praktyki Wytwarzania (Dz.U. 2002 nr 224 poz. 1882).
Metody badań stężenia cząstek stałych w powietrzu:
- pomiar licznikiem cząstek stałych – zapewniający pomiar w czasie rzeczywistym cząsteczek o średnicach od 0,3µm do 10,0µm w jednostce objętości powietrza
Wyniki badań uzyskiwane ze stałego monitoringu jakości powietrza (czystość mikrobiologiczna i stężenie cząstek stałych) w zakładach produkcyjnych powinny być regularnie analizowane i wykorzystywane do wprowadzania niezbędnych zmian w procesach produkcyjnych, aby zapewnić najwyższy poziom bezpieczeństwa i jakości produktów. Dbałość o jakość powietrza powinna być ujęta w procedurach zakładowego systemu zarządzania jakością.
Nasze mocne strony:
- badania objęte zakresem akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji AB 1095;
- wykwalifikowana kadra próbkobiorców – pobieranie próbek objęte zakresem akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji AB 1095;
- elastyczność metodyk badań i dopasowanie się do specyficznych wymagań Zleceniodawcy.
GBA POLSKA posiada szerokie doświadczenie w zakresie pobierania, transportu w warunkach kontrolowanych oraz badań fizykochemicznych i mikrobiologicznych powietrza.
KAŻDEGO DNIA WSPIERAMY TWÓJ BIZNES. SKORZYSTAJ Z NASZYCH DOŚWIADCZEŃ!
Masz jakiekolwiek pytania? Skontaktuj się z #GBATeam
