Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami wskazanie kraju lub miejsca pochodzenia żywności opakowanej jest obowiązkowe:
- w przypadku, gdy zaniechanie ich wskazania mogłoby wprowadzać w błąd konsumenta co do rzeczywistego kraju lub miejsca pochodzenia środka spożywczego, w szczególności gdyby informacje towarzyszące środkowi spożywczemu lub etykieta jako całość (poprzez użyte grafiki, symbole, etc.) mogły sugerować, że dany środek spożywczy pochodzi z innego kraju lub miejsca, niż jest to faktycznie;
- w przypadku, gdy odrębne przepisy obligują do podania tej informacji i dotyczy to:
- wołowiny i produktów z wołowiny;
- miodu;
- świeżych owoców i warzyw;
- ryb;
- oliwy z oliwek;
- wina;
- świeżego, schłodzonego i zamrożonego mięsa ze świń, owiec, kóz oraz mięsa drobiowego.
Warto w tym miejscu nadmienić, że towar całkowicie uzyskany w danym kraju lub na danym terytorium uznawany jest za pochodzący z tego kraju lub terytorium. Natomiast towar, w którego produkcję zaangażowane są więcej niż jeden kraj, jest uznawany za pochodzący z kraju, w którym został poddany ostatniej istotnej, ekonomicznie uzasadnionej obróbce lub przetworzeniu, które spowodowało wytworzenie nowego produktu lub stanowiło istotny etap wytwarzania w przedsiębiorstwie przystosowanym do tego celu (np. w sytuacji, gdy produkujemy w Polsce „ryż preparowany” z surowca pochodzącego z Chin, wówczas krajem pochodzenia produktu gotowego będzie Polska).
Wyżej wymienione kwestie dotyczą obowiązku podawania informacji na temat kraju lub miejsca pochodzenia produktu. Pojawia się pytanie: Kiedy w takim razie należy podawać informację o kraju lub miejscu pochodzenia podstawowego składnika?
Zacznijmy od definicji: „podstawowy składnik” oznacza składnik lub składniki danego środka spożywczego, które stanowią więcej niż 50 % tego środka spożywczego lub które są na ogół kojarzone przez konsumenta z nazwą tego środka spożywczego i w odniesieniu do których jest wymagane w większości przypadków oznaczenie ilościowe.
Od 1 kwietnia 2020 roku obowiązkowo należy podawać informację na temat kraju lub miejsca pochodzenia podstawowego składnika w sytuacji, gdy spełnione są jednocześnie dwa warunki:
- kraj lub miejsce pochodzenia środka spożywczego są podane w jakiejkolwiek formie, takiej jak oświadczenia, ilustracje, symbole lub wyrażenia, odnoszące się do miejsc lub obszarów geograficznych, z wyjątkiem nazw geograficznych, które są częścią nazw zwyczajowych i rodzajowych i które bezpośrednio wskazują na pochodzenie, lecz ich powszechna interpretacja nie wskazuje na kraj lub miejsce pochodzenia (wyjątek ten dotyczy m.in. takich produktów jak: „bułka poznańska”, „sałatka grecka”, „frankfurterki”, itp.) oraz
- kraj pochodzenia podstawowego składnika jest inny niż kraj pochodzenia produktu.
Należy tutaj pamiętać, że dane podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo spożywcze (w tym adres) umieszczone na etykiecie nie stanowią oznaczenia kraju ani miejsca pochodzenia żywności (pod warunkiem, że dane te nie zostały w żaden szczególny sposób wyróżnione na opakowaniu).
Informację na temat kraju lub miejsca pochodzenia podstawowego składnika podaje się w następujący sposób:
- poprzez podanie kraju lub miejsca pochodzenia podstawowego składnika (region, obszar, kraj, obszar rybołówstwa FAO, zapis „UE”, „spoza UE” lub „UE oraz spoza UE”); lub
- poprzez oświadczenie, że kraj lub miejsce pochodzenia podstawowego składnika jest inne niż kraj lub miejsce pochodzenia środka spożywczego: „(nazwa podstawowego składnika) nie pochodzi z (kraj lub miejsce pochodzenia środka spożywczego)” lub przy użyciu innego podobnego sformułowania o takim samym znaczeniu dla konsumenta.
Informacje te umieszcza się w tym samym polu widzenia co oznaczenie kraju lub miejsca pochodzenia środka spożywczego, przy zachowaniu określonego w przepisach rozmiaru czcionki.
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004;
- Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/775 z dnia 28 maja 2018 r. ustanawiające zasady stosowania art. 26 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, w odniesieniu do reguł dotyczących wskazywania kraju lub miejsca pochodzenia podstawowego składnika środka spożywczego.
Zapraszamy do bezpośredniego kontaktu i współpracy z GBA POLSKA!
GBA POLSKA Sp. z o.o. od 20 lat jest rzetelnym i wiarygodnym partnerem w obszarze badań laboratoryjnych i usług intelektualnych dla żywności, środowiska i kosmetyków.